Transcription
« Pons Romani operis triplex celeberrimus, quo Gardus sive Gardon flumen ; proximè Uzez sive Uticam defluens, neque altum nimis supra Beaucaire in Rhodanum sese exonerans, jungitur. Structus est tribus à Nemauso milliariis, quem in Itinerario meo Gallico prolixè linguâ Germanicâ descripsi, quique à Munstero lib. 13. Cosmogr. Cap. 14. fol. 269. edition[is] postremæ anno 1628. Germanicè descriptus legi potest : qua de causa loco illius Latinam ejus descriptionem, ex Golnizii Ulysse Bellico-Gallico huc apponam, præsertim, quia illam in prædicta mea Topographia Galliæ c. 5. p. 367. seqq. Allegavi. Sic verò illa habet.
Videamus structuram Pontis hujus à multa antiquitate firmissimi & fortissimi. Is triplici arcuum seu fornicum ordine, ita, ut infimus medium & supremum sustentet, est discriminatus, nec tamen ullo uspiam Cæmento, quod ad lapidum commissuras, conjunctus. Infimus fornicum ordo Gardoni transitum concedens, sex arcus habet & longus quadringentos, triginta octo, altus octoginta tres pedes : singuli verò arcus, quinquaginta octo pedes sunt longi. Arcuum columnæ singulæ octodecim pedum longitudinem habent. Spatium, quod inter primum & secundum arcuum ordinem intercedit, constituit septem pedes & tredecim digitos.
Medius ordo, undecim arcus habet & longus est Septingentos quadraginta sex, altus viginti & unum pedes. Singuli arcus quinquaginta pedibus à sese invicem distant. Columnæ undecim hos arcus sustinent, quarum singulæ tredecim pedes sunt latæ. Arcus verò ex uno eodemque lapide dextrè & artificiosè videntur constructi ; inter lapides inveniuntur viginti duas spithamas longi. Inter hunc arcuum ordinem & supremum, intercedit spatium sex pedum & octo digitorum. Usus viæ hic est communis pro hominibus & jumentis onustis, non tamen amplus, ita, ut præter unum equum via non capiat. Tertius arcuum Ordo, sive summus è cocto latere structus est, in dies per tempestates ruinam faciens, aperto aeri expositus ; extrema utraque montes versus, sunt ab iis abjuncta, ita ut nulli isthac ascensus via, nedum transitus pateat. Hujus summi ordinis fornices numerantur triginta quinque, singuli septendecim pedum habent longitudinem : ipse verò tertius sic Ordo, longitudinem habet, quingentorum & quatuor pedum, altitudinem sex : columnæ fornicum quinque, cum dimidio pede habent longitudinem. His supremis arcubus olim fuit impositus Aquæductus excavatus, tres pedes altus ob quem immensum hoc ædificium structum antiquitus creditur. &c. Hactenus Gôlnizius. Quis verò hujus tàm admirandi Pontis Auctor vel artifex fuerit, de eo nihil certi constat. Unde Theodorus Beza in suo de hoc ponte Epigrammate inter alia sic canit. Et rursum hoc plus est, contemto laudis honore
Artificem nomen non posuisse suum
Mire opifex, quod tu fecisti, sit licet ingens
Quod non fecisti, plus ego miror opus. »
|
