GALLIA ROMANA

DLF XVIe siècle, p. 1193-1194 ; Étienne 1962, p. 204-211 ; Barraud/Linières/Maurin 1996, p. 15-75 ; Lemerle 2005, p. 66, 103

« Non plane quadrata, ut Geometræ quadratam formam accipiunt, sed oblonga, id est, hétéromèkès [en grec dans le texte]. Nam latus septentrionale & meridianum aliis paullo maiora, ex ipsis deprehendi reliquiis murorum, quæ sic habent. Latus, quod ad meridiem sp[e]ctat ad Andreæ Apostoli ad Garumnam per Langacianas ædes ducitur, secundum rivulum, cui PEVGA nomen. Occiduum latus ex Archiepiscopi Burdigalensis ædibus exiens, quæ eidem ædi adhærent, septentrionesque versus porrectum, septentrionali muro conjungitur in turri unde ille incipiens, per Paulinianas, seu Candalinas ædes, & Medulicam portam, & Remigii fanum, ad Garumnam descendit. Quarti vero lateris, quod Garumna alluebatur, vestigia adhuc etiam extant, sed in iis tantum ædibus, quæ intra nova sunt mœnia, iisque proximæ. Jam vero horum murorum materia est, in fundamentis quidem magna quadrata saxa, in reliqua parte, lapides forma quadrata, semipede non altiores : quorum exactos ordines, alii per totam muri altitutidinem quaterni, quini, pluresve interjacent cocti lateris ordines : unde opus multo venustius elucet. Qualis est Amphitheatri Burdigalensis structuræ ratio. Qualis etiam veterum murorum Eboræ in Lusitania, & in eadem Aquitania, Baionæ, Aquarum Augustarum, Santonorum, Turonorum, Amphtitheatri Pictaviensis, & ejus magnifici ædificii Lutetiæ, quod alii Cluniaci, alii Juliani Augusti ædes, & Thermas vocant. »