Transcription
« Tres illi, quorum medius superemineret, arcus,
Qui musiva opera et laquearia vermiculata
Artificesque manus triplici sub fornice monstrant.
Exterius stant Romanæ longo ordine pugnæ
Bellaque jam quondam famâ vulgata per orbem,
Cernere erat quales bellantes agmina circum
Hac fugeret Gallus, premeret Romana inventus.
Hac alius currum instaret cristatus, et illac
Ardentes advertit equos et cæde cruentat.
Parte aliâ amissis fugientes conspicis armis,
Et quosdam sub equis ferri terrâque relinqui,
Atque alibi heroum effigies stant ordine trinæ
Martia præbentes spectanda Quiritibus ora :
Deîn varia advertas sacris in postibus arma,
[6] Captivi pendent enses pharetrataque tela,
Et galeæ et capitum cristæ curvæque secures
Spiculaque clypeique ereptæque hostibus hastæ.
Ipse coloratis et queis pugnaverat armis
Insignis vinclis argento œstroque coruscus
BVDVACVS medio rex fulgutat agmine victus.
Adscriptæque Aquilæque Lupique et Taurus et Apri,
Romanum ut noscas victorem et signa togata. [...]
[43] Arcum hunc triumphalem Mario vulgus attribuit, sed revera, quomodo etiam in Carmine tetigim, Fabii Maximi esse [44] cum ex præcedentibus tum hisce Flori verbis evincere conabimur [...]. [...] Ubi & duo insuper observanda, Regis videlicet devicti nomen, & duas sive victorias sive pugnas disparatis locis habitas trophæaque utrique (Fabio videlicet & Aënobarbo) disparatim quoque erecta. Ad preces quod attinet, Regis hujus nomen non Bituitus propriè aut Betultus [...]. Atque ita in hoc ipso Arcu liquidò exsculptum animadvertisse nos atque excepisse fortasse primos oculatâ fi[45]de possumus attestari Arcus enim iste, quâ parte Lugdunum spectat, statuam hanc Regis manibus à tergo devinctis ostendit adjectâ, uti patet, fæmineâ effigie dextram collo mentoque subdente ; regioque pectori perspicuè, ut dixi, inscriptum BVDVACVS.[…] [49] Quod denique triumphantium veluti tres effigies in eodem Arcu agnovisse videar, eæ fortassis de C. Sextio atque Aenobarbo Quintoque Fabio junctum accipiendæ […]. [51] Unde satis superque liquere existimo primò ad Marium, hunc, de quo jam diximus, Arcum referri haud posse ; deindè quos Gallos dixit Salustius Teutones propriè Cimbrosque fuissse. »
|
