GALLIA ROMANA
Corpus des textes et représentations
|
Ville | Grenoble (Isère, 38) |
Sujet(s) | Portes |
Auteur(s) | Du Rivail, Aymar |
Jurisconsulte et historien dauphinois (c1490-c1560) | |
Support | Manuscrit |
Date | 1535 |
Inscription | |
Références | Du Rivail 6014, I= Terrebasse 1844, p. 38-42 |
Bibliographie | DLF XVIe siècle, p. 446 ; Terrebasse 1844 ; Macé 1852 ; Chatel 1990, p. 17-24 ; Michel 1999, p. 53-54, 110-115 ; Lemerle 2005, p. 58, 84 |
Remarques | Les deux portes de l’enceinte construites par Dioclétien et Maximien portaient une inscription identique, à l’exception de leur nom indiqué à la fin qui renvoie à un élément de la titulature de chacun des deux empereurs : Jupiter (« Jovia ») pour Dioclétien ; Hercule (« Herculea ») pour Maximien. La porte Traine fut détruite en 1591 ; la porte Viennoise fut démolie au début du XIXe siècle (1802-1810) |
Transcription
« Et a Trojanis Cularonam fuisse conditam est argumento una ejusdem porta ad meridiem versa, quam adhuc cives Trojanam vocant. […] [39] Hæc etiam porta Trojana, Romanis suum imperium usque ad Allobroges postea ampliantibus, Romana quoque dicta est, quod per eam Romam versus iter patebat. Altera porta qua Viennam ibatur a parte Isaræ Viennensis appellabatur. […] Cularonam postea muris et ædificiis Diocletianus et Maximianus imperatores restauraverunt, et portarum nomina mutaverunt, ac de suis agnominibus illas vocari jusserunt, ut duabus constat inscriptionibus quarum una est, ut sequitur, in porta Trojana, sub carcere Delphinali […]. Altera est in porta carceri Pontificali supposita […]. [40] Diocletianus enim Jovius, et Maximilianus (sic) Herculeus nominati fuerunt […] et litteris romanis hæ inscriptiones adhuc, quibusdam litteris corrosis, extant in eisdem portis, quæ fortem et elegantem structuram habent, grossisque et longis lapidibus sine calce sunt confectæ, ut liquido appareat eas Romanorum esse ædificium. Suntque eædem portæ antiquitate et pulchra lapidum congerie insignes, et in quolibet portarum latere est una turris non minoris elegantiæ et structuræ quam portæ ipsæ ; […] [41] Tandem huic divi Vincentii templo pontificalis Mariæ Virginis ædes adjuncta est, necnon et palatium episcopale, quod etiam portam illam Herculeiam amplectitur, et ideo recentiori vocabulo nunc porta Pontificalis vulgo dicitur ; et propter terræ et viæ elevationem [42] humi plus solito depressa est, et supra eam portam pontifices Gratianopolitani carcerem ædificaverunt. Itidem Delphini fecerunt supra portam Joviam. »
|