GALLIA ROMANA

DLF XVII^e siècle, p. 279 ; Joan 2003, p. 185 ; Lemerle 2005, p. 66, 123

Ces colonnes sont peut-être les vestiges du péristyle d’un temple dédié à Mars (Frézouls 1988, p. 137). Les colonnes appartenaient au péristyle d’un temple de Mars

« Sacrorum studiosi Bisontini, Deorúmque suorum cultores maximi, in edito jugo Montis Cœlii suæ Civitatis, quem nunc Stephanium vocant, quatuor Diis suis locum cum quatuor columnis olim consecrarunt, quem vulgus in hanc usque diem (quòd ibi præcipui Dii colerentur) Pantheon appellavit […] Exstant adhuc hodie omnium subjectæ oculis columnæ illæ, non regi alicujus palatii reliquiæ, sed antiquæ Deorum sedes (de quibus plura part. 2. in S. Lino) dirutæ tamen, ut hîc vides, quæ ex multis lapidibus striatis erant constitutæ, indubitata antiquissimæ nostræ Civitatis testimonia, longè quippè ante Romanorum in Gallias adventum Diis illis quatuor erectæ […]. [II, 15] Porrò columnæ illæ Idolii veteris, è quibus unam dejecit S. Linus, positæ erant in summo monte Cœlio : & è quatuor, tres adhuc stabant anno 1347 ; quæ anno eodem, die S. Pauli conversioni sacro, magnâ [16] ventorum vi dejectæ sunt : sed cùm è tribus, duæ rursum essent erectæ, earum altera die S. Michaëlis anni 1488, pari ventorum impetu, solo prostrata est : quam cùm Civitatis Rectores, sequenti Aprili restitui curassent ; demum anno 1497, die S. Stephani, residua utraque columna, ventis deturbata atque confracta est, nec ab eo tempore unquam refecta. Cæterùm, supersunt hodiéque eodem loco, quatuor columnarum bases, peristylia, aliáque fragmenta magnæ molis, quæ prima hujus operis parte, tibi ex æneâ tabellâ expressimus. »